Από τον Λουιτπράνδο … στην Μέρκελ

Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος

Δημοσιογράφος – Αμυντικός Αναλυτής

Από το editorial του περιοδικού Στρατοί και Τακτικές,

τ. 10, Ιανουάριος 2011, Αιγίς Εκδοτική.

Ήταν το 968 μ.Χ. όταν ο Γερμανός αυτοκράτορας Οθων Α΄ έστειλε στον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά , τον επίσκοπο της Κρεμόνας Λουιτπράνδο ως πρέσβη με αποστολή τον διακανονισμό του μέλλοντος των κτήσεων της Ανατολικής Αυτοκρατορίας στην Ιταλία. Παράλληλα ο Οθων, στην εξουσία του οποίου θα περιέρχονταν τα εδάφη, πρότεινε ένα επωφελές συνοικέσιο. Ο υιός του Οθωνα (ο μετέπειτα Οθων Β΄) θα νυμφευόταν μια από τις αδελφές του νεαρού Βασιλείου (του μετέπειτα Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτόνου) την πριγκίπισσα Θεοφανώ (ο γάμος τελικά τελέστηκε το 972). Η ιστορία κατέγραψε μια έντονη λογομαχία, η οποία ωστόσο αποδεικνύει το μίσος και την περιφρόνηση που έτρεφαν δύο κόσμοι, ο ελληνο-ρωμαϊκός και ο γερμανικός, ο ένας για τον άλλο. Ήταν μια από τις ευκαιρίες που δόθηκε στους εκπροσώπους της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας στη Δύση, να εκφράσουν απροκάλυπτα – χωρίς διπλωματικές περιστολές – την εχθρότητα του γερμανικού κόσμου (των βαρβαρικών φύλων) που μετά τη στέψη του Καρλομάγνου ως αυτοκράτορα της Δύσης (800 μ.Χ.) οικειοποιήθηκε τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς τίτλους, εμβλήματα και σύμβολα, έναντι της ελληνόφωνης Ανατολής. 

Ο Λουιτπράνδος που παρέμεινε για τέσσερις μήνες στην Κωνσταντινούπολη και τηρούσε προκλητική στάση, θέλησε να μεμφθεί τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, παραθέτοντας τους «αυτοκρατορικούς» τίτλους του Οθωνος. Ο Νικηφόρος Φωκάς απευθύνθηκε στον Γερμανό απεσταλμένο λέγοντάς του: «Ο πάπας είναι ανάγωγος, αγνοεί ότι ο άγιος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος μετέφερε εδώ το σκήπτρο, τη σύγκλητο, και ολόκληρο τον ρωμαϊκό στρατό, αφήνοντας στη Ρώμη μόνο ευτελείς υποτελείς…». Ανταπαντώντας ο επίσκοπος Κρεμόνας έχυσε το δηλητήριο που φώλιαζε στο στόμα εκείνων που με κίβδηλους τίτλους θέλησαν να κλέψουν την κληρονομιά της Ρώμης: «Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ήρθε εδώ. Αφού όμως αλλάξατε, γλώσσα, ήθη και ενδυμασία, ο Παναγιότατος Πάπας θεώρησε ότι εξίσου σας απαρέσκει ο χαρακτηρισμός Ρωμαίοι». Αναφερόταν στην ελληνική γλώσσα, ήθη και έθιμα, τα οποία προκαλούσαν την αποστροφή των Γερμανών. Όμως η πιο αποκαλυπτική απόδειξη του τι πραγματικά αισθάνονταν για την Ρώμη και την ελληνική Ρωμιοσύνη, οι απόγονοι των βαρβάρων πολεμιστών, περιγράφεται με ακρίβεια στο ξέσπασμα οργής του Λουιτπράνδου: «Εμείς, Λομβαρδοί, Σάξονες, Φράγκοι, Λοθαρινοί, Βαυαροί, Σουηβοί, Βουργούνδιοι, περιφρονούμε τους Ρωμαίους σε τέτοιο βαθμό που για να προσβάλουμε τους εχθρούς μας, τους αποκαλούμε Ρωμαίους, καθώς η ονομασία αυτή περικλείει όλα τα ελαττώματα». Βαριά προσβολή εντός της οποίας όμως διασώζεται μια καθαρή φυλετική διαφοροποίηση των γερμανικών φύλων (των προγόνων των σημερινών Γάλλων, Βρετανών, Γερμανών, Ολλανδών, των Ιταλών του Βορρά κλπ) έναντι των Ρωμαίων. Για τους Γερμανούς η λέξη Ρωμαίος, αποτελεί ύβρη, όπως και μετέπειτα η λέξη Ελλάς, την οποία απέδωσαν με την κατ’ αυτούς υβριστικού περιεχομένου λέξη Graecia. Μπορεί να οικειοποιούνται τον τίτλο αλλά τον ευτελίζουν συγχρόνως, εκείνοι που δεν κατάλαβαν τι σημαίνει να δημιουργείς πολιτισμό και να εξευγενίζεις τον άνθρωπο. 

Λίγα χρόνια αργότερα, όταν ο Όθων Β' παντρεύτηκε τη Θεοφανώ, πλήθος Ελλήνων από την Ανατολή και τη νότιο Ιταλία, ακολούθησαν την αυλή στην Γερμανία. Όπως μας μεταφέρει ο μέγιστος βυζαντινολόγος Στίβεν Ράνσιμαν, η Θεοφανώ σκανδάλισε τους κάτοικους διότι έκανε μπάνιο (!) και φορούσε μεταξωτά ρούχα. Για τους Γερμανούς όλα αυτά αποτελούσαν φριχτές συνήθειες που θα την έστελναν στην κόλαση (Εκεί την είδε σε όραμα της μια μοναχή!). Οταν μάλιστα η εξαδέλφη της Μαρία Αργύρη, λίγα χρόνια αργότερα, έφερε πιρούνια στη Βενετία, ο αγαθός άγιος Πέτρος Δαμιανός έφριξε!

 Εκτοτε παρήλθαν 1000 χρόνια, μεσολάβησε το ανοσιούργημα του 1204, η άλωση το 1453, το σκοτάδι των τεσσάρων αιώνων οθωμανικής κατοχής. Στα 500 χρόνια μέχρι την άλωση, η γερμανική Δύση σχεδίαζε και εκτελούσε συνεχή πισώπλατα κτυπήματα κατά της Ρωμιοσύνης. Στα επόμενα 400 χρόνια φρόντισε – ελλείψη πλέον αντιπάλου – να χωρίσει την ιστορία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δημιουργώντας τον ευφάνταστο όρο «Βυζαντινή», ώστε να μπορεί ανεπηρέαστα να σταθεί ιστορικά ο τίτλος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, ως μοναδικής και αποκλειστικής συνέχειας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το 1562 ο ιστορικός Ιερώνυμος Βολφ (1516-1580) που ήταν βιβλιοθηκάριος και γραμματέας στον οίκο των ισχυρών τραπεζιτών Φούγγερ στο Αυγκσμπουργκ, συνέλαβε την ιδέα ενός Corpus Historiae Byzantinae (Σώμα βυζαντινής ιστορίας). Αργότερα ο Γάλλος Ιησουίτης Φίλιππος Λαμπέ (1607-1667) καθιέρωσε τον όρο «Βυζαντινός». 

Πέρασαν εννέα αιώνες από το επεισόδιο του Λουιτπράνδου μέχρι την Επανάσταση του 1821 και την απόπειρα χειραγώγησης και καθοδήγησης από την αρχή, χωρίς ελευθερία επιλογών, του νέου ελληνικού κρατιδίου, θλιβερού υπολείμματος της πάλαι ποτέ Ανατολικής Αυτοκρατορίας. Το Greek State των προστάτιδων γερμανικών δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία και της γερμανοσλαβικής Ρωσίας) δημιουργήθηκε για να λειτουργήσει υπέρ των γεωπολιτικών σχεδιασμών τους.  

Το σημερινό πρόσωπο των απογόνων του Λουιτπράνδου το αναγνωρίζουμε στο ύφος της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ, στην απέχθεια και αποστροφή των κάθε λογής γερμανοειδών οικονομολόγων της Δύσης. Διακρίνουμε επίσης το ίδιο πνεύμα στην εκτόξευση των ύβρεων που πλήττουν ανεξαιρέτως όλους εμάς που υπερήφανα συγκροτούμε την ελληνική Ρωμιοσύνη, μέσα από τους διαύλους των γερμανο-ευρωπαϊκών ΜΜΕ.

  Δύσκολοι οι καιροί που ζούμε που τους κάνει ανυπόφορους η υποταγή σε μνημονιακούς όρους – απόρροια δικών μας τραγικών λαθών – που αφήνουν την οργή να συσσωρεύεται, με άγνωστο τον χρόνο έκρηξής της.

 Μνήμη και μνημόνιο, βαδίζουν μαζί. Να μην ξεχνάμε ποιοι είμαστε, ποιων προγόνων το «χρέος» συνεχίζουμε να φέρουμε και να προετοιμαζόμαστε για την ιστορική στιγμή – που θα έλθει κάποια στιγμή – όταν θα βάλουμε να καταπιούν οι σύγχρονοι Λουιτπράνδοι τη γλώσσα τους…


Ευχαριστούμε θερμά την φίλη Κρίστυ για την αποστολή του παρόντος κειμένου.